Stolice czeskich krajów - zestawienie

Republika Czeska administracyjnie dzieli się na 13 krajów, odpowiadających polskim województwom. Dość często nazwa kraj jest też spolszczana na język polski właśnie jako województwo, co jest niepoprawne - przecież np. landów, departamentów czy stanów nikt tak nie spolszcza...

Poniżej - w ramach pewnego podsumowania kilku lat podróżowania oraz również mijającego roku - przygotowałem małe zestawienie stolic krajów - niektóre z nich są bardzo znane turystom, inne niemal w ogóle. Nie mniej każda z nich ma w sobie coś ciekawego. Lista nie jest pełna - brakuje trzech miast, w których jeszcze nie byłem, lecz o tym na końcu.

Kolejność alfabetyczna:

1. Brno - stolica kraju południowomorawskiego i całej krainy Morawy. Drugie pod względem wielkości miasto Republiki. Turystów przyciągają liczne zabytki starówki z dawną romańską katedrą. Fanów wojskowości na pewno zainteresuje twierdza Špilberk przez wiele lat służąca jako więzienie. Na listę dziedzictwa UNESCO wpisano modernistyczną willę Tugendhatów z okresu międzywojennego. W okresie letnim odbywają się w mieście liczne rekonstrukcje i pokazy historyczne, przypominające bitwy, których wiele się przetoczyło w jego dziejach...

Starówka w Brnie

Brno stanowi również dobry punkt wypadowy w najbliższe okolice, np. w Morawski Kras. W jego otoczeniu znajduje się sporo interesujących miejscowości - m.in. Slavkov (Austerlitz) oraz liczne zamki i pałace. Dobrą komunikację zapewnia autostrada (choć nie zawsze najwyższej jakości), łącząca miasto z Pragą i Bratysławą oraz z polskim Śląskiem (autostrada D1/A1, przejście w Gorzyczkach).

2. Czeskie Budziejowice (České Budějovice) - kojarzą się często tylko ze słynnym browarem, produkującym Budweisera (mało kto wie, że takie browary były do niedawna dwa). Jest tu jednak także rozległe Stare Miasto z zachowanym średniowiecznym układem ulic, z rynkiem będącym drugim pod względem wielkości placem w państwie oraz pięknym ratuszem.

Fontanna na rynku i Czarna Wieża

 

W okresie letnim można wejść na słynną Czarną Wieżę, będącą doskonałym punktem widokowym. Obok stoi gotycka katedra.

Czeskie Budziejowice mogą stanowić też początek wyprawy na położoną na południowy-zachód Szumawę - pasmo dzikie i wyludnione. Minusem jest spora odległość od polskich granic, ale dojazd warto połączyć ze zwiedzaniem mniejszych, ciekawych miejscowości.

3. Hradec Králové - najnowszy "nabytek" w mojej kolekcji miast krajowych - relację z wypadu z połowy grudnia można przeczytać tutaj. Miasto jest połączeniem średniowiecznego rynku, secesji oraz interesującej zabudowy z pierwszej połowy XX wieku. Kompleks budynków rządowych, publicznych oraz mieszkalnych w stylu modernistyczno-kubistycznym nazywany jest Salonem Republiki. W Muzeum Czech Wschodnich mieszczą się trzy makiety miasta z różnych okresów swego istnienia, a z Białej Wieży rozciąga się widok na miasto.

Rynek widoczny z Białej Wieży

Okolica to przede wszystkim pamiątki po wojnie austriacko-pruskiej z 1866 roku. W pobliżu znajduje się też kilkanaście zabytkowych pałacyków.

Dojazd to atut Hradca Králové - od przejścia granicznego w Kudowej/Nachodzie dzieli je ledwie kilkadziesiąt kilometrów wygodnej drogi. Do Pragi dostaniemy się autostradą, zaczynającą się na rogatkach miasta.

4. Jihlava - stolica kraju Vysočina. Najmniejsza stolica z tutaj wymienionych, licząca ledwie 50 tysięcy mieszkańców. Spokojne miasto na uboczu, rzadko odwiedzane przez turystów. Na blogu znajduje się relacja z wizyty z ubiegłego roku. Rynek, zeszpecony współczesnym domem towarowym, jest trzecim największym w dawnej Czechosłowacji.

Jedyna istniejąca do dziś brama miejska Jihlavy

Miłośników piwa zapewne zainteresują dwa browary - jeden koncernowy, drugi restauracyjny, pod ratuszem. W obydwóch można napić się piwa prosto z beczki. Pozostałością po historii są resztki murów miejskich, kilka wiekowych kościołów oraz kamienie graniczne między Morawami a Czechami (Jihlava leży centralnie na pograniczu tych dwóch rejonów).

Niedaleko miasta przebiega autostrada D1 Praga-Brno. 

5. Liberec - dawna stolica Niemców sudeckich. Położony w bliskim sąsiedztwie gór oraz niedaleko trójstyku czesko-niemiecko-polskiego. W centrum zwraca na siebie uwagę neorenesansowy ratusz, będący mniejszą kopią wiedeńskiego. Sporo tutaj zabytków z okresu Austro-Węgier, m.in. monumentalne łaźnie, obecnie galeria. Turyści zaglądają także do zoo oraz na górę Ještěd z charakterystyczną wieżą widoczną z bardzo daleka.

Ratusz a'la Wiedeń

Chętnych do relaksu zaprasza niewielki aquapark. Fani wycieczek górskich na pewno pomyślą o Górach Izerskich, która zaczynają się za rogatkami miasta.

Samochodem najlepiej dotrzeć tutaj drogą ze Szklarskiej Poręby przez przejście w Jakuszycach lub przekroczyć granicę pod Świeradowem-Zdrój.

6. Ołomuniec (Olomouc) - dawna stolica Moraw. Duże, zabytkowe śródmieście z trzema rynkami, licznymi kościołami, katedrą oraz Kolumną Morową, która została wpisana na listę UNESCO. Na gotyckim ratuszu umieszczono socrealistyczny zegar słoneczny, bodajże jedyny taki w Republice Czeskiej. W dawnym pałacu biskupim działa muzeum.

Rynek z ratuszem (na lewo) i Kolumną Morową

W bocznych dzielnicach Ołomuńca wznoszą się potężne barokowe klasztory oraz ogród zoologiczny. Piwosze zajrzą do kilku małych browarów.

Dojazd z Polski jest znakomity - autostradą D1 od przejścia w Gorzyczkach.

7. Ostrawa (Ostrava) - stolica kraju morawsko-śląskiego jak przystało zgodnie z nazwą leży częściowo na Morawach a częściowo na Śląsku. Jej centrum to połączenie starej zabudowy z pochodzącą z okresu międzywojennego. Nad miastem dominuje potężny modernistyczny ratusz, największy w Republice.

Widok z ratusza na nową zabudowę - poza centrum rozciągają się liczne blokowiska

Ostrawa słynie ze swojego rozrywkowego oblicza (ulica Stodolni) oraz robotniczego charakteru - jej obrzeża to liczne zakłady przemysłowe, zwłaszcza kopalnie. Część z nich zostało już zamkniętych i dzisiaj można je zwiedzać. W dzielnicy Śląska Ostrawa znajdują się pozostałości zamku, a dzieci zapewne będą się dobrze bawić w parku miniatur.

Miasto leży kilka kilometrów od polskiej granicy - warto wiedzieć, że odcinek autostrady D1 od Gorzyczek do Ostrawy jest bezpłatny. Jeśli ktoś woli zostawić auto w domu to z nieco tylko większym wysiłkiem dotrze tutaj z Katowic korzystając z pociągu (przesiadka w Bohuminie, po tym jak w grudniu Koleje Śląskie ponownie uruchomiły połączenia do tego miasta).

8. Pardubice - jako dziecko zawsze kojarzyłem z Wielką Pardubicką, wyścigiem konnym słynącym ze swej trudności. Zawody nadal się tutaj odbywają, jednak mnie spodobało się w tym mieście miłe dla oka zabytkowe centrum, w którym mało było współczesnych "wstawek". W ładnym zamku-pałacu mieści się muzeum. Nietypową atrakcją będzie krematorium z lat 20. XX wieku, które "zagrało" nawet w filmie.

Krematorium

Lubiący czeskie klimaty knajpiane chętnie zajrzą do miejscowego browaru i restauracji, która się w nim mieści. Ze średniowiecznej Zielonej Bramy w sezonie (czyli najczęściej w okresie czerwiec-wrzesień) popatrzymy na miasto. Okolica Pardubic to raj dla kogoś, kto najlepiej czuje się w niewielkich czeskich miejscowościach, gdzie co rusz zaskakuje jakiś pałacyk, zameczek albo kamienica.

Pardubice położone są ledwie dwadzieścia pięć kilometrów od Hradca Králove, z którym łączy je dwupasmowa droga. Z Polski najszybciej dotrzemy z przejścia w Nachodzie lub dość krętymi, górskimi drogami z Boboszowa.

9. Pilzno (Plzeň) - któż nie słyszał o pilsnerze, najpopularniejszym rodzaju piwa na świecie? W Pilźnie to piwo czuć nawet na ulicach, gdyż w powietrzu często unosi się charakterystyczny zapach nawiewany od browaru. Browary w mieście są zresztą dwa - drugi to Gambrinus. Ten słynniejszy, Prazdroj, można zwiedzać przez cały rok: w ramach wycieczki degustacja niefiltrowanego piwa prosto z drewnianej beczki.

Z wizytą w browarze

Oczywiście w Pilźnie są również ciekawe miejsca nie związane z browarem - np. rekordowa w swych rozmiarach Wielka Synagoga: pierwsza w Republice, druga w Europie i trzecia na świecie. Na Starym Mieście nie mogło też zabraknąć licznych kamieniczek oraz gotyckiej katedry.

Podobnie jak w przypadku Budziejowic może odstraszać odległość - z Pilzna bliżej do Norymbergi niż do granicy z Polską. Na szczęście od Pragi prowadzi tutaj autostrada D5, więc podróżuje się szybko.

Praga (Praha) - przedstawiać jej nie trzeba. To poczwórna stolica - państwa, Czech (krainy), kraju środkowo-czeskiego oraz... miasta wydzielonego Praga. Informacji o Pradze jest w sieci mnóstwo, każdy znajdzie coś dla siebie. Warto jednak nie odwiedzać jej w okresie długich weekendów, kiedy jest dosłownie zadeptywana wycieczkami z Polski. Bez sensu też rozpoczynać przygodę z nią w czasie jednodniowej wycieczki, jakie proponuje wiele biur podróży - zostaniecie przegonieni jak bydło przez najważniejsze atrakcje w jak najkrótszym czasie.

Hradczany - piękne i zawalone turystami. Niemal zawsze.

Pamiętajmy też, że nie tylko centrum jest ciekawe - również zapuśćmy się na w poboczne dzielnice, pospacerujmy po Wyszehradzie, zajrzyjmy na Smichov, napijmy się piwa na Żiżkovie.

-----

Nie wymieniłem tutaj Zlina, Usti nad Labem i Karlovych Var - jeszcze były mi nie po drodze... ale to kwestia czasu .

A przy okazji - Szczęśliwego Nowego roku 2016!